Cumhuriyet'i Kutlarken...

Cumhuriyet, Cumhur'u değerli gördükçe anlamlıdır. Osmanlı Döneminin son yüzyılına yönelik reformcu şahsiyetlerin eleştirileri de sürekli bu minvalde olmuştur.

Bu nedenledir ki Cumhuriyet'in 'asıl' kurucu kadrosu geçmişi, dini, maneviyatı, geleneği elinin tersiyle itmemiştir. Daha çok Osmanlı Devleti'nin çağın gereksinimlerini karşılamayan ve  tıkanan yönetim biçimini sorgulamış ve eleştirmiştir. Bütün bunların neticesinde Cumhuriyet'in ilan edildiği gün de bu durumu ayakta alkışlamıştır.

Fakat ilerleyen zamanlarda gelişmeler arzuladıkları şekilde gerçekleşmemiştir. Cumhuriyet'in ilanıyla birlikte yönetim anlayışında, Cumhur'un yerine Mustafa Kemal'in o güne kadar ki İslâmî ve örfi patiklerinden (1. Meclis'in açılışı ve bizzat kendisinin irad ettiği hutbenin içeriğine bakılabilir.) azade, tamamen batı dünyasını ihtiva eden görüşleri, geçerli 'tek' hüküm hâline gelmiştir.

Hatta o dönemin siyasetçilerden Bekata bile şöyle yazmıştır:

"Türk Milleti padişahları, Allah'tan başka kimsenin kulu olmamak için uğurlamıştır. Halkımız, Padişahların mülkü olan toprakları, yalnız kendinin hakim olduğu mesut bir vatan yapmak davasındadır. Bunun içindir ki her Türk, vatandaş; her vatandaş ise padişah olmak için demokrasi mücadelesine gönül vermiştir. Tekrar kulun kulu olacak idiyse bütün bu macera niye?"

Aynı minvalde olmak üzere bir süre sonra Mustafa Kemal'de şu cümleyi ağzından kaçırmıştır:

"Ben Cumhuriyet'i tesis ettim. Fakat bugün idare şekli Cumhuriyet midir, dikdatörlük müdür, şahsi hükümet midir, belli değil."

Haliyle ortaya çıkan bu yeni rejim, kendisine karşı olan 'asıl' kurucu kadronun çoğunu tasfiye etmiştir.

Şahsen, Cumhuriyet'i ve Cumhuriyet'in ilanını önemsemek ile beraber tarihî gerçekleri de gözardı etmemek gerektiğini düşünüyorum.

Eğer o gün yaşananları tam manasıyla okuyup ve idrak edebilirsek eminim ki çok daha adil davranmış olacağız.

Sadece Mustafa Kemal'in değil; o gün Karabekirler'in, Orbaylar'ın, Beleler'in, Cebesoylar'ın, Ersoylar'ın, Dursunzadeler'in ve daha nicesinin Cumhuriyet'in kuruluş aşamasına kadar verdikleri mücadelelerin hakkını teslim edeceğiz.

Yok, Mustafa Kemal'in de yukarıdaki cümlesinde ifade ettiği gibi, "milli şeflik" rejiminin sürgit devam eden anlayışıyla o günleri okumaya ve hatırlamaya çalışırsak eğer, maalesef o günün liderlerinin doksan yedi yıldır yiyilen hakkını bizler de yiyeceğiz!